ΑΠΟΨΕΙΣ

1. ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ

Σταύρος Αυγολούπης, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, ΑΠΘ

i) Περιβαλλοντικά μηνύματα

Το 1982 είχε επισκεφθεί το Εργαστήριο Αστρονομίας του τμήματος Φυσικής του Α.Π.Θ. ο διάσημος κοσμοναύτης Λεόνωφ. Ο Λεόνωφ πήγε στο διάστημα δύο φορές και μάλιστα ήταν ο πρώτος που «περπάτησε» στο διάστημα, ενώ στη δεύτερη αποστολή ήταν ο προϊστάμενος του κοινού προγράμματος Σογιούζ – Απόλλων μεταξύ των Η.Π.Α. και της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Στην ερώτησή μας τι αισθάνθηκε όταν είδε τη Γη μας από ψηλά, έδωσε μία συγκλονιστική και πολύ σοφή απάντηση. Μας απάντησε ότι ως φοιτητής θεωρούσε τη Γη απέραντη που μπορούσε να συγχωρέσει όλα τα λάθη μας και να εξισορροπήσει όλες τις πράξεις μας. Όταν όμως είδε τη Γη σαν μια μπάλα παιχνιδιού τότε μόνο συνειδητοποίησε πόσο μικρός είναι ο πλανήτης μας και πόσο εύθραυστη η ισορροπία που διατηρεί τη ζωή στη Γη.

Αν και πιστεύουμε ότι δεν είμαστε μόνοι στο Σύμπαν, ξέρουμε καλά ότι τόσο φιλόξενο μέρος σαν το πλανήτη μας δεν υπάρχει στη γειτονιά του Ήλιου μας. Αυτόν τον μικρό πλανήτη με την τόση ομορφιά και λεπτότατη γλυκιά ισορροπία του, πρέπει να τον προσέξουμε με την κατάλληλη παιδεία και να τον αγαπήσουμε όσο του αξίζει. Διαφορετικά, υπάρχει ημερομηνία λήξης για τον πλανήτη μας και για την ανθρώπινη ζωή. Μάλιστα πολλοί επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων προειδοποιούν ότι η ημερομηνία αυτή δεν είναι πολύ μακριά.

Σήμερα έχουμε μάθει πολλά για τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος τόσο με τη βοήθεια των τηλεσκοπίων όσο κυρίως με τις διαστημικές εξερευνήσεις των τελευταίων δεκαετιών. Η επιστήμη μάς αποκάλυψε άφθονα μυστικά του ηλιακού μας συστήματος και κυρίως του δικού μας πλανήτη. Μάθαμε και το πολύ σημαντικό, ότι η Γη μας έχει πολύ σύντομη ημερομηνία λήξης, εξαιτίας του εσφαλμένου και αρπαχτικού τρόπου με τον οποίο πορεύεται ο τεχνολογικός μας πολιτισμός. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πλέον ότι, αν δεν προσέξουμε το πλανήτη μας, κινδυνεύει να πάθει εμφράγματα από τις ραγδαίες μεταβολές του κλίματος και είναι καιρός να σταματήσουμε να ελπίζουμε ότι θα βρούμε έναν άλλο πλανήτη που θα μας δεχθεί φιλόξενα.

Είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι ο ενθουσιασμός μας από τις ανακαλύψεις στο διάστημα δεν μπορεί να αντισταθμίσει τις απογοητεύσεις μας από όσα συμβαίνουν πάνω στη Γη.

Τα προβλήματά μας βρίσκονται εδώ και εδώ πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε. Η πρόοδος των ευεργετικών όψεων των επιστημονικών κατακτήσεων δυστυχώς συμβαδίζει με την αλματώδη αύξηση και των καταστροφικών χαρακτηριστικών τους, όταν δεν μας διέπει η προμηθεϊκή φιλοσοφική αντιμετώπιση της χρήσεως της γνώσης.

Ο Αισχύλος πριν 2500 χρόνια, στο έργο του «Προμηθέας Δεσμώτης» αναφέρεται στην αυτοθυσία του Προμηθέα να δωρίσει στους ανθρώπους αγαθά που ήταν προορισμένα μόνο για τους αθάνατους θεούς. Ο Προμηθέας γίνεται σύμβολο της κατοχής της γνώσης από τον άνθρωπο και της δίκαιης χρήσεώς της, διότι γνώση σημαίνει δύναμη και η δύναμη πρέπει να χρησιμοποιείται σωστά, για τη συνέχιση της ύπαρξης του ανθρώπινου γένους.

 

ii) Φωτορρύπανση

Το φως που διαφεύγει στην ατμόσφαιρα από τον υπερβολικό και μη κατάλληλο φωτισμό (έλλειψη ανακλαστήρων πάνω από τις λάμπες των αστικών περιοχών) είναι ουσιαστικά αχρησιμοποίητο. Το ποσοστό της χαμένης αυτής ενέργειας, σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνει και το ¼ του ρεύματος που καταναλώνουμε για φωτισμό έχοντας πολύ σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία, στην υγεία, στον ομαλό κύκλο ζωής των ζώων και κυρίως στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος που προκύπτει από την παραγωγή της ενέργειας αυτής. Είναι καλό να ξεκινήσουμε από τον πανεπιστημιακό χώρο και να προτρέψουμε και όλους τους δήμους της χώρας μας προς αυτή την κατεύθυνση.

 

 

2. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

Πρωτοβουλία φοιτητών και διδασκόντων, ΑΠΘ – Βιοποικιλότητα 2010

Η ζωή στον πλανήτη μας εκφράζεται συνολικά με τη βιοποικιλότητα. Πουθενά δε θα συναντήσουμε δύο όμοια άτομα, πληθυσμούς ή κοινότητες. Όπου και να κοιτάξουμε στη φύση υπάρχει μοναδικότητα η οποία μεταφράζεται σε ποικιλομορφία.

Η βιοποικιλότητα έχει αξία από μόνη της (εγγενή αξία), είτε προσφέρει είτε όχι κάποιες υπηρεσίες στον άνθρωπο (ανθρωποκεντρική αξία).

Η σημασία της για τον πλανήτη είναι ανυπολόγιστη αφού συμβάλλει στη διατήρηση της ισορροπίας του με διάφορους τρόπους, όπως με την παραγωγή οξυγόνου, τη ρύθμιση του κλίματος, τη διατήρηση του εδάφους και του νερού, τον έλεγχο της ροής των θρεπτικών και της ενέργειας, κ.ά.

Ο άνθρωπος είναι μέρος της βιοποικιλότητας και μάλιστα αναπόσπαστο. Παρόλα αυτά, υπάρχει ο φόβος ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στη μείωσή της. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι πιθανότατα συντελείται η έκτη κατά σειρά μαζική εξαφάνιση της βιοποικιλότητας ως αποτέλεσμα του ανθρώπινου παράγοντα.

Ο πληθυσμός της γης τους δύο τελευταίους αιώνες αυξήθηκε κατά 5,5 δισεκατομμύρια. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η αστικοποίηση, η κατανάλωση ενέργειας, η έκλυση αερίων, η εκμετάλλευση των δασών, η αλλαγή χρήσης γης, η υποβάθμιση ή καταστροφή πολλών ενδιαιτημάτων, η εισαγωγή ξενικών ειδών και η υπεραλίευση των θαλασσών πιστεύεται ότι έχουν προκαλέσει ανεπανόρθωτες διαταραχές σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σε ετήσια βάση χάνονται 13 εκατομμύρια εκτάρια δάσους, δηλαδή μια έκταση όσο η Ελλάδα, ενώ κάθε ώρα 4 είδη οργανισμών εξαφανίζεται οριστικά.

Περίπου το 25% της παγκόσμιας πανίδας και χλωρίδας εκτιμάται πως κινδυνεύει με εξαφάνιση μέχρι το τέλος του επόμενου αιώνα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

 

3. ΔΑΣΟΠΟΝΙΑ

Εκδηλώσεις για την παγκόσμια μέρα δασοπονίας, ΑΠΘ, 2010

Σήμερα οι οικονομολόγοι θεωρούν ότι η ανάπτυξη αποτελεί μονόδρομο για την έξοδο από την οικονομική κρίση, όμως παραβλέπουν, ότι ήδη ξοδεύτηκε η ποσότητα των φυσικών πόρων που μπορούσαμε να καταναλώσουμε χωρίς να διαταραχθούν σοβαρά τα οικοσυστήματα. Η κόκκινη γραμμή ξεπεράστηκε προ πολλού. Επιδιώκουν την ανάπτυξη, ξεχνώντας ότι σύντομα θα λείψουν οι απαιτούμενες πρώτες ύλες γι’ αυτήν.

Οι σύγχρονες οικονομικές θεωρίες αναφέρονται σε δάση, νερά, εδάφη κ.λ.π. από μια και μοναδική σκοπιά: την οικονομική εκμετάλλευση. Καταστρέφουν παγκοσμίως εκατομμύρια εκτάρια δασών και το θεωρούν οικονομικά αποδοτική ενέργεια, δηλαδή τα δένδρα χρησιμεύουν μόνο ως οικοδομικό υλικό.  Η άγνοια της πολυπλοκότητας των ισορροπιών που δημιούργησαν και συντήρησαν τη ζωή στον πλανήτη, οδήγησε στην παράβλεψη των πραγματικών υπηρεσιών που προσφέρουν τα δάση, δηλαδή μια ετήσια αξία η οποία κατά μέσο όρο υπερβαίνει δύο ή τρεις φορές το όφελος της λεγόμενης εκμετάλλευσης προς εξυπηρέτηση της ανάπτυξης.  Και ενώ οι υπηρεσίες του δάσους είναι μόνιμες και συνεχείς, η εκμετάλλευση που δεν βασίζεται στην αειφορία γίνεται μόνο μια φορά.

Αυτή η στρεβλή αναπτυξιακή θεώρηση, ενώ δεν απέτρεψε την οικονομική κρίση, οδήγησε στην δημιουργία της οικολογικής κρίσης. Τα ερωτήματα που πρέπει να τεθούν και να απαντηθούν είναι εάν τα δάση που απέμειναν είναι ακόμη ικανά να αμβλύνουν τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και να συμβάλλουν σε μια ισορροπημένη ανάπτυξη, με πράσινες προοπτικές.

Οι απαντήσεις φαίνονται εύκολες στην διατύπωση, όμως είναι δύσκολες στην εφαρμογή. Διότι απευθύνονται σε άτομα που ασκούν πολιτική αντιλαμβανόμενα το δάσος, ως τεχνικό έργο που μπορούν να το γκρεμίζουν και να το ξαναχτίζουν κατά βούληση καθώς και σε άτομα που η αγωνία για την επιβίωση δεν αφήνει περιθώρια για περιβαλλοντικό προβληματισμό.

Η προσπάθεια βασίζεται στους δασοπόνους οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έχουν τη συμπαράσταση μεγάλου μέρους της κοινωνίας.  Στη χώρα μας τα δάση καλούνται να διαδραματίσουν ένα πολύπλευρο ρόλο.  Ο ρόλος αυτός εστιάζεται κυρίως στις έμμεσες ωφέλειες οι οποίες όμως είναι ανεκτίμητης αξίας και τις αντιλαμβανόμαστε κατά δραματικό τρόπο όταν το δάσος καταστραφεί.

Το δάσος αποτελεί το σημαντικότερο συστατικό του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας.  Για το λόγο αυτό θα πρέπει να αποτελέσει κομμάτι της πράσινης ανάπτυξης, αφού μπορεί να συμβάλει τόσο στην αντιμετώπιση οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων, όσο και στην ουσιαστική προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.  Επιβάλλεται, λοιπόν η αξιολόγηση όλου του διαθέσιμου δυναμικού στον αγώνα για την προστασία και την αξιοποίηση των δασών μας.  Η δασοπονία μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση τόσο της οικονομικής όσο και της οικολογικής κρίσης.

Αρκεί να το κατανοήσουμε και να το υλοποιήσουμε, κάνοντας από σήμερα την αρχή.

 

 

4. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Π.Θ.

α) Περιβάλλον και υγεία

i) Το κλίμα και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον

Αλκιβιάδης Μπάης, Δημήτρης Μελάς, Τμ. Φυσικής Α.Π.Θ.

Οι αναμενόμενες επιπτώσεις της κλιματικής μεταβολής για την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα εξής:

Τα ανωτέρω εκτιμώνται ότι θα επηρεάσουν αρνητικά την ζωή των πολιτών, ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων, ενώ θα δημιουργούν κατά καιρούς καταστάσεις έντασης (πλημμύρες, καύσωνες). Η ξηρασία ευνοεί την έναρξη και ανάπτυξη δασικών πυρκαγιών, και επηρεάζει αρνητικά τις καλλιέργειες. Οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις αναμένονται επίσης να εμφανιστούν, με τη μορφή του κόστους της αποκατάστασης των ζημιών, της λήψης μέτρων και της πληρωμής ασφαλίστρων για τις ζημιές.

ii) Επικίνδυνα συστατικά των αιωρούμενων σωματιδίων της ατμόσφαιρας

Κωνσταντινιά Σαμαρά Κωνσταντίνου, Τμ. Χημείας Α.Π.Θ.

Τα εισπνεύσιμα αιωρούμενα σωματίδια της ατμόσφαιρας PM10 μπορεί να περιέχουν επικίνδυνα για την υγεία συστατικά, όπως βαρέα μέταλλα, τοξικά στοιχεία, καθώς και οργανικές ενώσεις με καρκινογόνο/μεταλλαξογόνο δραστικότητα, ενδοκρινική δραστικότητα, κ.ά. Από τα επικίνδυνα συστατικά των ΡΜ10, όρια ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα υπάρχουν για το μόλυβδο (Pb), το αρσενικό (As), το κάδμιο (Cd), το νικέλιο (Ni) και το βενζο[α]πυρένιο (Β[α]Ρ).

Εξέταση της κατά μέγεθος κατανομής της μάζας των επικίνδυνων συστατικών των ΡΜ10 στο κέντρο της Θεσσαλονίκης έδειξε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό κατανέμεται στα υπέρλεπτα σωματίδια (< 1 μm) που αποτελούν το κυψελιδικό κλάσμα.

 

iii) Περιβάλλον και αναπνευστικό σύστημα

Λάζαρος Σιχλετίδης, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.

Το κάπνισμα τσιγάρου είναι υπεύθυνο για περίπου 90% όλων των καρκίνων του πνεύμονα. Ενοχοποιείται επίσης η ιοντίζουσα ακτινοβολία και η έκθεση σε ραδόνιο στο χώρο της κατοικίας. Υπεύθυνες είναι αρκετές χημικές ουσίες. Πιθανός παράγοντας κινδύνου θεωρείται η ρύπανση της ατμόσφαιρας.

iv) Θεσμικό και Νομικό πλαίσιο

Ευαγγελία Κουτούπα – Ρεγκάκου, Τμ. Νομικής Α.Π.Θ.

Η σημερινή κατάσταση του περιβάλλοντος είναι εξαιρετικά ανησυχητική: η υπερεκμετάλλευση του περιβάλλοντος έχει οδηγήσει στην εξάντληση των φυσικών πόρων, στον απορφανισμό της βιοποικιλότητας και τον «θάνατο» των δασών, στην λεγόμενη ‘τρύπα’ του όζοντος, στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και σε εφιαλτικά σενάρια για τις αλλαγές του κλίματος, την ρύπανση των υδάτων (ιδίως ευτροφισμό των γλυκών υδάτων και αύξηση της θαλάσσιας ρύπανσης), υποβάθμιση των εδαφών που προκαλείται από την αύξηση των υπερεντατικών καλλιεργειών και την ανεπαρκή διαχείριση των αποβλήτων, την όξυνση και την ερήμωση ορισμένων περιοχών, υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, ενώ η σύγχρονη τεχνολογία δημιουργεί νέους περιβαλλοντικούς κινδύνους, με πρώτο το παράδειγμα των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών.

Η λύση του σύγχρονου δικαίου του περιβάλλοντος επικεντρώνεται στην έννοια της αειφόρου ανάπτυξης. Σύμφωνα με τον κλασικό ορισμό, αειφόρος ανάπτυξη είναι η «ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες», με άλλα λόγια η μέριμνα ώστε η σημερινή μεγέθυνση να μην υπονομεύει τις δυνατότητες μεγέθυνσης των μελλοντικών γενεών.  Η αειρόρος ανάπτυξη έχει επομένως τρεις συνιστώσες – οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική – που απαιτούν ισόρροπη πολιτική συνεκτίμηση.

 

β) Αστικό και περιαστικό τοπίο

v) Αειφόρος αστικός και πολεοδομικός σχεδιασμός

Νίκος Παπαμίχος, Τμ. Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ.

Η πολεοδομία δεσμεύεται στο εξής να διαμορφώσει ένα νέο σχεδιαστικό παράδειγμα δομημένο με βάση τις αρχές της αειφορίας: οικονομική ευημερία, κοινωνική ισορροπία και υγιές περιβάλλον γίνονται έτσι τα καθοριστικά ζητούμενα του χωρικού σχεδιασμού σε όλα τα επίπεδα. Η επιδίωξη της αειφορίας απαιτεί συνολική διαχείριση των κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών δεδομένων και σύνθεσή τους σε ένα συνεκτικό σχέδιο. Στο πλαίσιο αυτό επανατοποθετούνται οι σχέσεις ανάμεσα στην χωροταξία, την πολεοδομία, τον αστικό σχεδιασμό και την αρχιτεκτονική.

 

vi) Αειφορία και οικολογικός σχεδιασμός στην αρχιτεκτονική τοπίου.  Τα ρέματα της Θεσσαλονίκης

Σωτήρης Τσιούρης, Ιωάννης Τσαλικίδης, Γεωπονική Σχολή ΑΠΘ

1.  Σχεδιασμός που αξιολογεί, πηγάζει και εμπνέεται από τις τοπικές συνθήκες

2. Διατηρεί και ενισχύει τη βιοποικιλότητα

3. Χρησιμοποιεί φυτά προσαρμοσμένα στις τοπικές συνθήκες και υλικά που παράγονται από αυτά

4. Περιορίζει την εξάτμιση του νερού με χρήση εναλλακτικών εδαφοκαλυπτικών υλικών και φυτών.

5. Διαχειρίζεται το βρόχινο νερό τοπικά και χρησιμοποιεί διαπερατά υλικά ή επιφάνειες για αύξηση της απορρόφησής του

6. Αποφεύγει τη χρήση αγροχημικών

7. Περιορίζει τις επιφάνειες του χλοοτάπητα και τον αντικαθιστά με άλλες μορφές εδαφοκάλυψης

8. Περιορίζει τη χρήση μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ανάγκη για συντήρηση του έργου-τοπίου

9. Τα ρέματα των οικισμών συμβάλλουν με πολλούς τρόπους στην ποιότητα ζωής των κατοίκων, επομένως είναι απαραίτητα η διατήρηση, ανάπλαση και αειφορική διαχείρισή τους.

10. Το νομικό πλαίσιο χρειάζεται βελτιώσεις με τη θερμοθέτηση και στελέχωση υπεύθυνων υπηρεσιών ελέγχου εφαρμογής των νόμων προστασίας των ρεμάτων.  Οι νομικές διατάξεις να προβλέπουν την αυτεπάγγελτη και παραδειγματική τιμωρία των καταπατητών και αυτών που ρυπαίνουν τα ρέματα.

11. Οι πολίτες θα πρέπει να απαιτήσουν την ολοκληρωμένη διαμόρφωση των ρεμάτων με τη δημιουργία πεζοδρόμων και λειτουργικών χώρων ώστε με τη φυσική τους παρουσία, και τη διαρκή χρήση τους να αποθαρρύνουν τους ποικίλους ρυπαντές ή καταπατητές

12. Οι πολίτες και οι αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης θα πρέπει να επιβραβεύονται στις περιπτώσεις που με την δράση τους προλαμβάνεται η κακοποίηση των ρεμάτων και εφαρμόζεται η αειφορική διαχείρισή τους.

 

 

vii) Σύγχρονη περιβαλλοντική πολιτική.  Σχεδιασμός και αναβάθμιση περιβάλλοντος

Μαίρη Ανανιάδου – Τζημοπούλου, Τμ. Αρχιτεκτόνων ΑΠΘ

Μιχάλης Καρτέρης, Τμ. Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος ΑΠΘ

Τα νέα αστικά τοπία δημιουργούνται σύγχρονα και διεθνώς ως μεγάλα έργα αναβάθμισης και σχεδιασμού του περιβάλλοντος, στο πλαίσιο διακηρύξεων για βιώσιμες πόλεις.  Κυριαρχούν σε όλα τα επίπεδα σχεδιασμού του χώρου, αρχιτεκτονικού ή αρχιτεκτονικής τοπίου, αστικού, πολεοδομικού κια χωροταξικού. Προτείνουμε δίκτυο ή πλέγμα χώρων πρασίνου και η ανασύνταξη μέσω αυτού του τοπίου της πόλης. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για μια ρεαλιστική αποκατάσταση του τοπίου της πόλης, για την βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών, την μείωση των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών, την μείωση της ρύπανσης, την εξυγίανση της ατμόσφαιρας, την ενίσχυση της ασφάλειας, της αντισεισμικής προστασίας και κυρίως την βελτίωση των συνθηκών καθημερινής μας διαβίωσης.

 

viii) Θαλάσσιο περιβάλλον. Ο Θερμαϊκός Κόλπος

Γιάννης Κρεστενίτης, Τμ. Πολιτικών Μηχανικών Α.Π.Θ.

Στόχοι της πολιτικής για τον Θερμαϊκό:

 

Διακήρυξη για την απαγόρευση της χρήσης ενώσεων του κυανίου στη μεταλλευτική στην Ελλάδα

Ελευθεριάδης Χρήστος, Τμήμα Φυσικής, ΑΠΘ

Κατσιφαράκης Κώστας, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, ΑΠΘ

Κρεστενίτης Γιάννης, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών,  ΑΠΘ

Αυγολούπης Σταύρος, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, ΑΠΘ

 

Εκδηλώνουμε τον έντονο προβληματισμό μας για την συνεχιζόμενη προσπάθεια αδειοδότησης μεταλλευτικών μονάδων, οι οποίες χρησιμοποιούν κυανιούχες ενώσεις στην παραγωγική τους διαδικασία. Πρόκειται για τα μεταλλεία παραγωγής χρυσού με εκχύλιση πετρωμάτων με υδατικά διαλύματα κυανιούχου νατρίου (κυάνωση) και κατά δεύτερο λόγο για τις μονάδες εμπλουτισμού θειούχων μεταλλευμάτων επίσης με χρήση του κυανιούχου νατρίου. Η πρακτική αυτή προκαλεί τεράστια προβλήματα στο περιβάλλον. Για τον λόγο αυτό έχει απαγορευθεί πλήρως σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, με πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτό της Ουγγαρίας.

Επισημαίνουμε ότι στη χώρα μας υπάρχουν μεγάλες περιοχές, κυρίως στη Μακεδονία και τη Θράκη, όπου τα πετρώματα έχουν ελάχιστη περιεκτικότητα σε χρυσό. Για να παραχθεί χρυσός από αυτά, μοιραία θα επιχειρηθεί εξόρυξη εκατομμυρίων τόνων πετρωμάτων (εξορύξεις σε κλίμακα βουνών). Τα πετρώματα αυτά θα υποστούν κυάνωση, οπότε θα μετατραπούν σε κυανιούχα απόβλητα, που περιέχουν σε προσροφημένη μορφή στους κόκκους ανεξέλεγκτες ποσότητες κυανίου. Πέρα από την εξάτμιση μεγάλων ποσοτήτων αερίου υδροκυανίου στην ατμόσφαιρα, τίθεται επιτακτικό το ερώτημα για την απόθεση των επεξεργασμένων με κυάνιο μεταλλευμάτων. Στο επίπεδο αυτό η διασπορά του κυανίου καταντά ελεύθερη στο περιβάλλον. Οι καταστροφικές για την υγεία του ανθρώπου συνέπειες αυτής της δράσης είναι πέρα από κάθε αμφισβήτηση. Αναμφισβήτητες και βαρύτατες είναι και οι γενικότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις (π.χ. σε κατοικία, γεωργία, κτηνοτροφία, τουρισμό).

Ζητούμε από την πολιτεία την απαγόρευση εφαρμογής των κυανιούχων ενώσεων στη μεταλλευτική διαδικασία με σχετική τροποποίηση του μεταλλευτικού κώδικα για να διαφυλαχθεί η δημόσια υγεία αλλά και η περιβαλλοντική ακεραιότητα του τόπου για τις επόμενες γενεές.

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου

Αλλαγή του κλίματος – Περί τίνος πρόκειται;

Ευρωπαϊκή Επιτροπή – Περιβάλλον

Η ατμόσφαιρα της γης λειτουργεί ως διαφανές, προστατευτικό κάλυμμα γύρω από τον πλανήτη μας. Αφήνει το ηλιακό φως να περνά και συγκρατεί τη θερμότητα. Χωρίς αυτήν η ηλιακή θερμότητα θα αντανακλώνταν κατευθείαν από την επιφάνεια της γης πίσω στο διάστημα. Εάν συνέβαινε αυτό, η θερμοκρασία στην επιφάνεια της γης θα ήταν κατά 30ο C χαμηλότερη και τα πάντα θα ήταν παγωμένα. Ως εκ τούτου, η ατμόσφαιρα λειτουργεί όπως οι γυάλινοι τοίχοι ενός θερμοκηπίου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο κόσμος μιλάει για το «φαινόμενο του θερμοκηπίου». Για το φαινόμενο αυτό ευθύνονται τα «αέρια θερμοκηπίου» στην ατμόσφαιρα, τα οποία παγιδεύουν θερμότητα.

Το  κυριότερο αέριο θερμοκηπίου που παράγεται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες είναι το διοξείδιο του άνθρακα (CO2).  Αποτελεί το 82 % όλων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Το διοξείδιο του άνθρακα απελευθερώνεται κυρίως όταν καίγονται ορυκτά καύσιμα, όπως ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.  Και βεβαίως ως γνωστόν, τα ορυκτά καύσιμα αποτελούν, ακόμη, την κοινότερη ενεργειακή πηγή.  Τα καίμε για να παραγάγουμε ηλεκτρισμό και θερμότητα και τα χρησιμοποιούμε ως καύσιμα για τα αυτοκίνητα, τα πλοία και τα αεροπλάνα μας.

Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) από τα αεριούχα ποτά – οι φυσαλίδες στα ανθρακούχα ποτά και την μπίρα είναι φυσαλίδες CO2.  Πρόκειται επίσης για ζωτικής σημασίας αέριο στη διαδικασία της αναπνοής: εισπνέουμε οξυγόνο και εκπνέουμε διοξείδιο του άνθρακα, ενώ τα δένδρα και τα φυτά απορροφούν CO2 για να παράγουν οξυγόνο.  Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα δάση του πλανήτη μας είναι τόσο σημαντικά.  Συμβάλλουν στην απορρόφηση μέρους του πλεονάζοντος CO2 που παράγουμε.

Τα περισσότερα από τα αέρια θερμοκηπίου δημιουργούνται με φυσικές διεργασίες.  Ωστόσο, από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης τον 18ο αιώνα, η ανθρώπινη κοινωνία συμβάλλει στην παραγωγή αερίων θερμοκηπίου με ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες.  Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι συγκεντρώσεις τους στην ατμόσφαιρα να είναι πλέον υψηλότερες από ότι καθ’ οιαδήποτε άλλη στιγμή κατά τα προηγούμενα 650 000 χρόνια.  Η αύξηση των συγκεντρώσεων ενισχύει το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Αυτό συνεπάγεται την αύξηση των θερμοκρασιών στη γη, που προκαλεί την αλλαγή του κλίματος.